Υπερτοπικό Μέσο Ενημέρωσης Της Φωκίδας

Πέμπτη, 28 Μαρτίου 2024

Τι είναι η ψυχική ανθεκτικότητα;

Πολλοί αναρωτιούνται τι είναι η «ψυχική ανθεκτικότητα» ή αλλιώς «ελαστικότητα», καθώς στις μέρες μας ακούγεται συχνά. Στην αγγλική γλώσσα ονομάζεται “resilience” και προέρχεται από τη λατινική λέξη resiliō (re + salire) η οποία σημαίνει «αναπηδώ πίσω», «ανακρούω».

Η «ανθεκτικότητα» ως έννοια χρησιμοποιήθηκε πρώτα από τη φυσική επιστήμη των υλικών και περιγράφει την ιδιότητα του υλικού να επανέρχεται στο αρχικό του σχήμα ή θέση ύστερα από μια φυσική μεταβολή, όπως τέντωμα, συμπίεση ή καμπή. Η έννοια αυτή πέρασε και στην ψυχολογία, ως ψυχική ανθεκτικότητα, για να ορίσει τις διαφορετικές αντιδράσεις κατά τις οποίες ένα άτομο προσαρμόζεται και ανακάμπτει καλά ύστερα από αντιξοότητες, τραγωδίες, απειλές ή σημαντικές πηγές άγχους, όπως τα οικογενειακά προβλήματα και τα προβλήματα στις σχέσεις, σοβαρά προβλήματα υγείας ή στρεσογόνους επαγγελματικούς και οικονομικούς παράγοντες.

Πρόκειται για την ικανότητα που επιτρέπει σε μερικούς ανθρώπους, όταν «πέφτουν», να ξανασηκώνονται πιο δυνατοί από πριν. Αντί να αφήνουν την αποτυχία να τους καταβάλει, βρίσκουν έναν τρόπο να «αναστηθούν από τις στάχτες τους».  Αυτοί οι άνθρωποι επιδεικνύουν μια δύναμη ψυχής και έναν τέτοιο τρόπο αντιμετώπισης των δυσκολιών στη διάρκεια της ζωής τους, που μπορεί να λειτουργήσει ενδυναμωτικά τόσο για τον εαυτό τους όσο και για τους γύρω τους. Ταυτόχρονα είναι σημαντικό, παρατηρώντας αυτές τις περιπτώσεις να αντιλαμβανόμαστε ότι μπορούμε να απαντούμε στις δυσκολίες με την κατάλληλη στήριξη και εσωτερική δουλειά.

Διάφοροι παράγοντες συμβάλλουν στη δόμηση της ψυχικής ανθεκτικότητας, αλλά το πιο σημαντικό είναι η ικανότητα να αντιμετωπίζει κανείς την αποτυχία σαν μια μορφή χρήσιμης ανατροφοδότησης και να μπορεί να την αντιλαμβάνεται σαν ένα καλό μάθημα ζωής. Με τον τρόπο αυτό, το κάθε άτομο μόνο οφέλη έχει να

αποκομίσει καθώς μια τέτοια αντιμετώπιση της καθημερινότητας συμβάλλει στην υγιή αντίληψη του εαυτού του, βοηθά το άτομο να διαχειρίζεται εποικοδομητικά πηγές άγχους, δημιουργεί θετικές σχέσεις με άλλους ανθρώπους, ωθεί τον άνθρωπο να δοκιμάζει και να ζήσει νέες εμπειρίες χωρίς την παρουσία του φόβου. Ας σκεφτούμε για παράδειγμα την αναπάντεχη απόλυσή μας από την εργασία μας: ίσως να είμαστε θλιμμένοι, να νιώθουμε κατακερματισμένοι, αλλά αν μπορούμε να βρούμε έναν τρόπο να ερμηνεύσουμε αυτή την περίπτωση ως κάτι που έχει νόημα, που ίσως μας οδηγήσει σε μεγαλύτερη συνειδητοποίηση μιας απώλειας ή σε στενότερους δεσμούς με την κοινότητα, τότε δεν μπορεί να θεωρηθεί ως ένα τραύμα αλλά ως πρόκληση, ως ευκαιρία. Θα γίνουμε πιο ευέλικτοι και θα μπορούμε να το ξεπεράσουμε, να προχωρήσουμε, να μάθουμε από αυτό και να αναπτυχθούμε.

Σε αυτόν τον τρόπο αντίληψης της ζωής, λοιπόν, τα καλά νέα είναι ότι η θετική ερμηνεία μπορεί να διδαχθεί. Έρευνες έχουν δείξει ότι όταν, με τη βοήθεια ειδικών ψυχικής υγείας, αλλά και του ίδιου μας του εαυτού, καταφέρνουμε να σκεφτόμαστε τα ερεθίσματα με διαφορετικούς τρόπους, δηλαδή να τα αναπλαισιώνουμε όταν η αρχική αντίδραση είναι αρνητική, αλλάζει το πώς βιώνουμε και αντιδρούμε στο ερέθισμα. Μπορούμε, επομένως, να μιλήσουμε για μια διαδικασία συνεχή που έχει ως αποτέλεσμα να κάνουμε τους εαυτούς μας περισσότερο ή λιγότερο ευάλωτους με τον τρόπο που σκεφτόμαστε τα πράγματα και η εκπαίδευση φαίνεται να έχει μόνιμα αποτελέσματα.

Γεωργακοπούλου Αννέτα, ψυχολόγος

Δροσερού Χριστίνα, ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια

Η θεματική στήλη “ΨυχοΛογώντας” δημιουργήθηκε και υποστηρίζεται από επαγγελματίες ψυχικής υγείας της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας με στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση σε θέματα ψυχικής υγείας. Σκοπός μας είναι να ανοίξουμε έναν διάλογο με την κοινότητα απαντώντας σε προβληματισμούς που μας αφορούν όλους.

 

Η θεματική στήλη “ΨυχοΛογώντας” δημιουργήθηκε και υποστηρίζεται από επαγγελματίες ψυχικής υγείας της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας με στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση σε θέματα ψυχικής υγείας. Σκοπός μας είναι να ανοίξουμε έναν διάλογο με την κοινότητα απαντώντας σε προβληματισμούς που μας αφορούν όλους.

 

 

Σχόλια Αναγνωστών

Τα σχόλια είναι κλειστά για αυτό το άρθρο